fbpx

Zabytki architektury w gminie Nieporęt

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Nieporęcie zbudowano w latach 1661- 1667 w stylu barokowym. Ufundował go król Jan Kazimierz II Waza. Pierwotna bryła powstała na planie krzyża łacińskiego, zostając nieco poszerzona o przypory, które dobudowano dla zabezpieczenia przed pęknięciami murów. Elewacja frontowa została rozczłonkowana pilastrami i niszami oraz zwieńczona trójkątnym szczytem. Zaprojektowano sklepienia kolebkowe i kolebkowo-krzyżowe. Nad wejściem do zakrystii północnej znajduje się supraporta z herbem Wazów. Do zakrystii południowej wchodzi się przez dębowe drzwi obite blachą, które zamontowano w 1752 roku. Wciąż posiadają oryginalny zamek zapadkowo- zasuwkowy.

fot. A. Zielińska

Fort carski w Beniaminowie (gm. Nieporęt) jest ciekawym przykładem obiektu fortyfikacyjnego wybudowanego z rozkazu cara na przełomie XIX i XX wieku. Znajduje się przy trasie biegnącej przez Białobrzegi i Beniaminów do Radzymina. Fort, wybudowany na terenie o powierzchni 60 hektarów, ma kształt pięcioboku. Zaraz po zakończeniu jego budowy został wcielony w system obronny Warszawskiego Rejonu Fortecznego. Nie został jednak nigdy wykorzystany w trakcie walk, a w 1915 roku ogłoszono przetarg na jego rozbrojenie. Kiedy w tym samym roku fort miał zostać przejęty przez Niemców, wycofujący się Rosjanie odpalili ładunki wybuchowe. Po wojnie obiekt pełnił funkcję magazynową i w ten sposób działał wiele lat. Przez lata był wykorzystywany także jako schron, zaplecze szkoleniowe i miejsce przetrzymywania więźniów. Miał on stanowić element umocnionej linii Zegrze-Wawer. Jego budowy nigdy nie ukończono. Interesujący element obiektu stanowią monumentalne koszary szyjowe.

Cmentarz osadników holenderskich w Michałowie-Grabinie (gm. Nieporęt) to pamiątka po kolonistach z Holandii
i Niemiec, którzy licznie zamieszkiwali teren obecnej gminy od końca XVIII wieku do II wojny światowej. Na otoczonych akacjami nagrobkach z piaskowca i betonu zachowały się liczne inskrypcje w języku polskim i niemieckim.

Alianckie mosty składane na rzece Czarnej w Izabelinie i Stanisławowie Pierwszym (gm. Nieporęt) są przykładem zabytku techniki. Ich konstrukcja została zaprojektowana w czasie II wojny światowej przez angielskiego inżyniera Donalda Bailey’a. Mosty tego typu sprawdziły się doskonale podczas wielu operacji wojskowych.